Popełnianie błędów kojarzy się z ocenianiem i to w dodatku takim umniejszającym. Na sprawdzianach podkreślone na czerwono nieprawidłowości rażą po oczach. Każemy za brak wystarczającej ilości punktów. Wytykamy porażki. Zachwalamy osiągnięcia i perfekcjonizm. Zamiast budować pewność siebie i sprawczość, zniechęcamy do działania.
Tylko błędy i pomyłki wcale nie sprawiają, że jesteśmy gorsi, czy niekompetentni. Są naturalnym elementem w nauczaniu i mogą prowadzić do samorozwoju. Już od najmłodszych lat powinniśmy więc pozwalać dzieciom popełniać błędy oraz znajdować strategie radzenia sobie z nimi. Poniżej tylko kilka powodów, dla których jest to ważne.
1. Popełnianie błędów to podstawa procesu uczenia się
Nikt nie jest od razu najlepszy w jakiejś dziedzinie. Czasami potrzeba lat nauki i treningów, żeby osiągnąć określony sukces. Co za tym idzie wielu błędów, z których wyciągamy wnioski, by w kolejnym podejściu stać się coraz lepszym.
Dobrze to obrazują sportowcy. Dopiero po setkach treningów, podczas których mają okazję na testowanie swoich możliwości i wyciąganie wniosków z porażek, w końcu są w stanie osiągnąć medal. Z nauką w innych obszarach nie jest inaczej.
2. Błąd to nie koniec świata
W momencie porażki może się tak nawet wydawać, jednak po chwili refleksji może się okazać, że wcale tak nie jest. Pomyłkę można naprawić. Wnioski na przyszłość można wyciągnąć. Świat się nie skończył, a za to dziecko ma szansę się rozwinąć.
3. Uczymy się radzić sobie z porażką
Wystawiając się na błędy w bezpiecznym środowisku edukacyjnym, uczymy się przyjmować krytykę oraz godzić się z tym, że nie zawsze nam wszystko wyjdzie tak, jakbyśmy tego chcieli. Przyczynia się to do budowania naszej odporności psychicznej, determinacji, wytrwałości, pewności siebie. W dodatku wystawianie się na błędy daje możliwość znajdowania sobie zdrowych sposobów na radzenie sobie z negatywnymi emocjami, frustracją, złością czy wewnętrznym (lub zewnętrznym) krytykiem.
4. Porażka skłania do pokory
W związku z nabytymi doświadczeniami nabywamy lęk przed przyznaniem się do błędu i wzięciem za niego odpowiedzialności. Dużo prościej jest obwiniać innych, samemu pozostając nieskalanym i niewinnym. Pozwalając dzieciom uczyć się na błędach, sprawiamy, że stają się oni bardziej odpowiedzialni za swoje własne działania oraz ich poczynania mogą ich skłonić do większych refleksji nad sobą.
5. Błąd rozwija umiejętności rozwiązywania problemów
Po dostrzeżeniu błędu należałoby się nim zająć. Z jednej strony sprowadzać się będzie to do szukania przyczyn takiego stanu rzeczy i wyciągania z tego wniosków. Z drugiej poszukiwanie rozwiązania dla: samego błędu, jego konsekwencji czy sposobów na jego nie powtórzenie. Wszystko to uczy pewnych kompetencji kluczowych, krytycznego myślenia, samodzielności w rozwiązywaniu problemów i testowania rozwiązań.
6. Błąd to okazja to twórczych rozwiązań i determinacji
Pojawienie się błędu sugeruje, że standardowe działanie zawiodło w jakiś sposób. Czas więc wyciągnąć kreatywność i zabrać się do pracy w poszukiwaniu jakiegoś innowatorskiego rozwiązania. Wielu naukowców, wynalazców lub przedsiębiorców wpadło na swoje rozwiązania właśnie dlatego, że popełniali błędy, nie poddawali się w dalszych kreatywnych poszukiwaniach.
7. Lepsza relacja nauczyciel-uczeń
Nauczyciele, którzy potrafią stworzyć atmosferę akceptacji dla błędów, budują silniejsze relacje z uczniami. Taka przestrzeń pozwala dzieciom czuć się bezpiecznie, dzięki czemu chętniej dzielą się swoimi pomysłami i pytaniami. Gdy uczeń wie, że nie zostanie skrytykowany za błąd, jego zaangażowanie i motywacja do nauki wzrastają.
Jako nauczyciel też nie warto bać się pokazywać własnej niewiedzy czy wzbraniać się przed błędem. Po pierwsze uczeń będzie się też uczył postaw na przykładzie swojego wychowawcy. Po drugie na nowo pokazujesz, że jesteś partnerem dziecka na ścieżce edukacyjnej i wspólnie możecie się wspierać na tej drodze. Dodatkowo zyskujesz szansę, by pokazać, że uczymy się przez całe życie, a nauka nie kończy się wraz ze świadectwem.
Jak Knowla wspiera uczenie się na błędach?
Wiele aktywności posiada prawidłowe rozwiązanie, jednak równie wiele z nich nie ingeruje jaką ścieżkę czy strategię obierze osoba, które dane zadanie wykonuje. Każdy z nas jest inny i każdy będzie dochodził do celu w inny sposób, dlatego pozostawiamy sposób rozumowania po stronie dziecka.
Knowla jest również otwarta na testowanie rozwiązań. Nie zawsze dana aktywność zakończy się sukcesem już po pierwszym uruchomieniu. Czasami dopiero po kilku (lub kilkunastu) odświeżeniach uda się zdobyć wszystkie trzy gwiazdki w danej aplikacji. Nas tak samo cieszy każdy sukces.
